Συγγραφέας του μήνα: Αμάντα Μιχαλοπούλου - Nakasbookhouse.gr Skip to main content
02-05-2018

Συγγραφέας του μήνα: Αμάντα Μιχαλοπούλου

Η Αμάντα Μιχαλοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 1966. Έχει γράψει οχτώ μυθιστορήματα, τρεις συλλογές διηγημάτων και αρκετά παιδικά βιβλία.
Τιμήθηκε με το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού Διαβάζω για το Γιάντες (1996), το Βραβείο Διεθνούς Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών και το Liberis Liber των ανεξάρτητων Καταλανών εκδοτών για το Θα ήθελα (2005) καθώς και το Βραβείο Διηγήματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για τη Λαμπερή μέρα (2012). Έργα της έχουν ανέβει στο θέατρο και έχουν μεταφραστεί σε δεκαπέντε γλώσσες. Πιο πρόσφατη μετάφραση το διήγημά της «Μεσοποταμία» στον τόμο Best European Fiction 2018 (Dalkey Archive).
Έχει διδάξει δημιουργική γραφή στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, στο Βρετανικό Συμβούλιο, στο Μουσείο Ηρακλειδών, στην Πύρνα και στην Artens.

Αυτήν τη χρονική περίοδο, τι διαβάζετε; Συνήθως διαβάζετε ένα βιβλίο τη φορά ή και περισσότερα;
Πολλά ταυτόχρονα. Τώρα διαβάζω το βιβλίο της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς για τη συμμετοχή της Σοβιετικής γυναίκας στον δευτερο παγκόσμιο και το ιδιοφυές “Anima” του Βαζντί Μουαβάντ με αφηγητές ζώα- μου είχε μιλήσει γι αυτόν η Καραΐνδρου, που γράφει μουσική για τα θεατρικά του. Κι ένα βιβλίο με ποιήματα της Τσβετάγιεβα στα γερμανικά που έφερα από το Βερολίνο. Θέλω ν’αρχίσω το μυθιστόρημα του Ισλανδού Στέφανσον “Παράδεισος και κόλαση” και το "Σώμα στη βιτρίνα” της Αργυρώς Μαντόγλου.Μόλις τέλειωσα το υπέροχο “Feverdream" της αγαπημένης μου φίλης Σαμάντα Σβέμπλιν. Είμαι πολύ περήφανη για εκείνη, επειδή έφτασε στην τελική πεντάδα του Booker. Και το αξίζει. Είναι υπέροχη συγγραφέας.

Η σχέση σας με το βιβλίο πότε ξεκίνησε; Ένα αγαπημένο βιβλίο-σταθμός από το παρελθόν που διαβάσατε και θα το προτείνατε σε άλλους;
Από το δημοτικό. Δεν είχαμε βιβλία στο σπίτι, αλλά ήμουν ανήσυχο παιδί, ψυχικά ανήσυχο εννοώ, και μια ψυχολόγος πρότεινε στη μητέρα μου να μου αγοράσει τον “Μεγάλο περίπατο του Πέτρου” της Άλκης Ζέης. Από εκεί άρχισαν όλα.

Έχετε έναν/μία ήρωα/ηρωίδα από τα βιβλία σας που να «αγαπάτε» περισσότερο; Να τον/τη σκέφτεστε συχνότερα; Να ταυτίζεστε με αυτόν/αυτήν;
Την Γυναίκα του Θεού. Μερικές φορές νομίζω ότι υπάρχει και μου γνέφει από το υπερπέραν. Από το 2014 που βγήκε αυτό το μυθιστόρημα έχω ένα διαρκή και αρκετά αστείο διάλογο μαζί της. Αναρωτιέμαι πού είναι, τι κάνει, αν πήρε διαζύγιο από τον Θεό τελικά.

Το νέο σας βιβλίο έχει τίτλο μία λέξη που χαρακτηρίζει ολόκληρη ιστορική & καλλιτεχνική περίοδο: ΜΠΑΡΟΚ. Είναι κύρια λέξη στην Ιστορία της Μουσικής αλλά και τις υπόλοιπες Τέχνες. Εσείς με ποια συλλογιστική επιλέξατε αυτήν τη λέξη για τίτλο του βιβλίου σας; Μήπως το ότι προσδιορίζει μια εποχή πριν την έλευση της Αναγέννησης να δηλώνει κάτι;
Ωραία η σκέψη σας για την Αναγέννηση- μακάρι. Εγώ σκεφτόμουν κυρίως την ενασχόληση με τον εαυτό που είναι μέγα ζήτημα στην τέχνη του 17ου αιώνα. Στον θέατρο του Σαίξπηρ, ο εαυτός και οι αντανακλάσεις του. Στη μουσική, το μπάσο κοντίνουο και η μονοφωνία. Αλλά και εκτός τέχνης, στην ιστορία, στην πολιτική, παρατηρώ ομοιότητες με την εποχή μας. Η πρωτοκαθεδρία του Βορρά, ο υποβιβασμός του Νότου. Όλα ξανασυμβαίνουν κι έχει ενδιαφέρον να παρατηρούμε την αέναη επιστροφή τους.
Μορφολογικά ωστόσο το Μπαρόκ συνδέεται με τη λεπτομέρεια, τη διακόσμηση, την τελειομανία. Έτσι και το μυθιστόρημα γράφεται με μια μορφολογική επιμονή: υπάρχει θεατρικός διάλογος, επιστολή, ημερολόγιο, υπάρχει νατουραλισμός, εξπρεσιονιστικό κείμενο, αλληγορία, ποίημα, απ’όλα.
Η Μπαρόκ μορφή του κειμένου ήταν το παιχνίδι μου. Όπως ένας γλύπτης, τέσσερεις αιώνες πριν, θα έφτιαχνε αγγελάκια σε παραλλαγές και πτυχώσεις στα υφάσματα που καλύπτουν τις γλυπτικές αναπαραστάσεις.

Στις πρώτες σελίδες του Μπαρόκ μας δίνονται οι συστάσεις σχετικά με την κεντρική ηρωίδα. Η ίδια χαρακτηρίζει τον εαυτό της «χρυσή μετριότητα», λίγο πριν ξεκινήσει την αφήγηση της ζωής της. Έχουμε να κάνουμε με προσωπικές επαναστάσεις, εκκινήσεις και τερματισμούς, επαναπροσδιορισμούς; Μιλήστε μας λίγο για την πρωταγωνίστρια και τον νοερό της θίασο, πού και πώς κινούνται στον χωροχρόνο.
Είναι ένα κορίτσι με φιλοδοξίες, κρίσεις, απώλειες, μικρά και μεγαλύτερα δράματα.  H ιδέα είναι ότι κινείται ανάποδα στο χωροχρόνο, άρα μικραίνει αντί να μεγαλώνει και διαλέγει να διηγηθεί μια χαρακτηριστική ιστορία για κάθε χρόνο της ζωής της.  
Εντοπίζουμε τις εμμονές της, το βάθος τους, επειδή γυρνώντας προς τα πίσω φαίνεται ανάγλυφα η πρόθεσή της, τα όνειρα που είναι πιο ανθεκτικά, η ιδιοσυγκρασία της. Μεγαλώνει στα προάστια των Αθηνών τα οποία σήμερα πυκνοκατοικούνται, αλλά καθώς μικραίνει η άσφαλτος γίνεται χώμα, οι μεζονέτες μεταμορφώνονται σε φτωχόσπιτα με στέγες από ελενίτ. Έτσι παρακολουθούμε υπαινικτικά όχι μόνο τη δική της ζωή, αλλά και την κοινω-νία μέσα στην οποία ζει και μεγαλώνει. Η αντίστροφη κίνηση φέρνει κοντά την πατρική της οικογένεια, ανασταίνει τον πατέρα της και τον ξάδερφό της και καταλήγει τελικά στην σύλληψή της, δηλαδή στην ερωτική ιστορία των γονιών της.

Η συγγραφέας και η ηρωίδα της βρίσκονται σε διάλογο, επινοεί η μία την άλλην, ζει και γράφει η μία για την άλλη. Τι είναι αυτό που κάνει ιδιαίτερη τη σχέση τους;
Η συγγραφέας παρατηρεί με κλινική αφοσίωση τις αλλαγές της ηρωίδας της. Οι δυο τους ταυτίζονται-με ενδιαφέρει πολύ αυτή η μεταφορά: αυτός που γράφει είναι μια αντανάκλαση αυτού που πάσχει στις σελίδες ενός βιβλίου;
Και σε ποιον βαθμό; Ζούμε μια άλλη ζωή όταν γράφουμε- και όταν διαβάζουμε; Αυτό το άνοιγμα της ζωής μας σε μια υποθετική ζωή, στη ζωή κάποιου που μπορεί να μην υπάρχει καν,  ο μηχανισμός της κατανόησης και της συμπόνιας είναι από τα σπουδαιότερα πράγματα που μας μαθαίνει η λογοτεχνία. Μας κάνει ανθρώπινους.

Διαβάζουμε στη σελίδα 38: «Όρεξη πρωινιάτικα. Όρεξη για ζωή. Ζωή. Ζωή. Ζωή.» Η πρωταγωνίστρια του βιβλίου πάσχει από καρκίνο. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για την καταγραφή αυτής της περιπέτειας τη υγείας της, στο βιβλίο σας;
Τείνουμε να μιλάμε με δραματικό τρόπο για τα δύσκολα θέματα. Εγώ αποφάσισα να αφηγηθώ την συγκεκριμένη ιστορία μέσα από μια ερωτική φαντασίωση. Ήθελα να ανατρέψω τη βεβαιότητα ότι η ασθένεια είναι κάτι που προκαλεί μόνο οίκτο ή φόβο.
Η ασθένεια κατά τη γνώμη μου είναι σπουδαία ευκαιρία επανεκκίνησης. Η ηρωίδα μου συναντά ένα νεαρό άντρα μετά την περιπέτεια της υγείας της, εκείνος τη φλερτάρει, αλλά τρομάζει όταν μαθαίνει πως είναι άρρωστη.Εκείνη συνεχίζει μόνη της το ειδύλλιο στο μυαλό της. Λίγο πολύ με τον τρόπο που ένας συγγραφέας πλέκει την πλοκή του. Στο χώρο της φαντασίωσης ζούμε όλοι σαν συγγραφείς…

Υπάρχουν σημεία του βιβλίου σας, στα οποία θα θέλατε ο αναγνώστης να σταθεί περισσότερο; Έχετε κάποιο μήνυμα που θα θέλατε να μεταφέρετε σε όλους εμάς μέσα από τις σελίδες του βιβλίου σας;
Νομίζω πως ο καθένας θα σταθεί εκεί που θέλει να σταθεί, εκεί που αναγνωρίζει τον εαυτό του. Κι ελπίζω ότι θα σκεφτεί τη δική του ζωή, θα αναρωτηθει ποιες δικές του ιστορίες θα διάλεγε αν του ζητούσαν να αφηγηθεί πώς έζησε διαλέγοντας μια ιστορία για κάθε χρόνο της ζωής του. Με ενδιαφέρει εξίσου η στιγμή που ο αναγνώστης σηκώνει το κεφάλι του από το βιβλίο και σκέφτεται. Και μετά, με ένα φως στο βλέμμα, επιστρέφει στην ανάγνωση.

Γράφετε κάτι αυτό το διάστημα ή σκέφτεστε να γράψετε κάτι; Αν ναι, θα θέλατε να μας πείτε το κεντρικό του θέμα;
Προς το παρόν είμαι λεχώνα-με το βιβλίο μου. Σε λίγο καιρό θα αρχίσω να το βγάζω βόλτα, παρουσιάσεις και τα συναφή. Θέλω να γράψω ένα βιβλίο δημιουργικής γραφής. Διδάσκω αρκετά χρόνια πια, οι μαθητές μου αρχίζουν να βγάζουν τα βιβλία τους και σκέφτομαι κάτι πιο περίπλοκο από ένα απλό εγχειρίδιο δημιουργικής γραφής. Αλλά ”έχει ο Θεός”- που θα έλεγε κι η Γυναίκα του στο βιβλίο που σας έλεγα…

Πού μπορούμε να σας συναντήσουμε διαδικτυακά αλλά και από κοντά;
Υπάρχει η επαγγελματική σελίδα στο Facebook, με αναρτήσεις για εκδηλώσεις. Και διδάσκω διηγηματογραφία στην Πύρνα και στην Artens. Αλλά η πιο σίγουρη συνάντηση -που δεν αλλάζει και δεν ακυρώνεται ποτέ- είναι μέσα στις σελίδες των βιβλίων. Εκεί θα με βρείτε.

Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν:
Μπαρόκ, 2018
Η γυναίκα του Θεού, 2014
Έξω η ζωή είναι πολύχρωμη, 2014
Λαμπερή μέρα, 2012
Η εγγονή του Αϊ-Βασίλη και η εξαφάνιση των ξωτικών, 2011
Ελληνικά εγκλήματα 4, 2011
Πώς να κρυφτείς, 2010
Η εγγονή του Αϊ-Βασίλη και τα μπισκότα της αγάπης, 2009
Ελληνικά εγκλήματα 2, 2008
Η Χήνα, 2008
Η εγγονή του Αϊ-Βασίλη, 2007
Πριγκίπισσα Σαύρα, 2007
Το ερωτικό των τεσσάρων, 2006
Θα ήθελα, 2005
Όσες φορές αντέξεις, 2005
Γιατί σκότωσα την καλύτερή μου φίλη, 2003
Παλιόκαιρος, 2001
Γιάντες, 1996