Παρουσίαση - Κριτική βιβλίου | Σοφία Πολίτου-Βερβέρη "λουτήρες", εκδόσεις Έναστρον

Το κείμενο έγραψε η συγγραφέας Τατιάνα Μουκάκου

Λένε να μην κρίνεις ένα βιβλίο απ’ το εξώφυλλό του.

Γιατί όχι; Τα εξώφυλλα δημιουργούνται ακριβώς για να περικλείσουν το ίδιο το βιβλίο. Το κείμενό του. Να πάρεις μια ιδέα για το τι θα βρεις μέσα.

Αυτό συμβαίνει και με το εξώφυλλο των λουτήρων της Σοφίας. Βλέπεις τη θάλασσα, βλέπεις τον ουρανό και ό,τι –φυσικό– υπάρχει ή γίνεται ανάμεσα.

Η ποίηση της Σοφίας είναι έξυπνη. Είναι φρέσκια. Άλλοτε υπαινικτική, άλλοτε γλαφυρή, ποτέ φλύαρη. Είναι και λίγο παγίδα. ‘Γυρίζει’ μια φράση και σε ξαφνιάζει. Οικονομική χωρίς να είναι τσιγγούνα, ανθρώπινη χωρίς να είναι μελοδραματική, κομψή χωρίς να είναι σνομπ. Σαν την ίδια.

Μετρημένη στις λέξεις αλλά όχι στις εικόνες που δημιουργεί ή αποτυπώνει. Δεν ξέρεις αν είδε μια εικόνα και έγραψε γι’ αυτή ή αν είχε μια ιδέα, την κατέγραψε και έτσι δημιούργησε μια εικόνα. Αλλά δεν σε νοιάζει κιόλας. Σε παρασύρει ο συμβολισμός. Λέει, ας πούμε, «οι λέξεις δεν οπισθοδρομούν, οι λέξεις δεν γερνούν. Δεν μπορεί να κρύβουν ψωμί μπαγιάτικο ούτε να περπατούν με παπούτσια που δεν φοριούνται πια».

Άλλοτε υπαινικτική (όπως η ποίηση ζητά), άλλοτε διφορούμενη, τη διαβάζεις και κάνεις τις δικές σου συνδέσεις. Τους δικούς σου συνειρμούς. Παίζει και σου κλείνει το μάτι. Αρνείται να σε βαρύνει. Δεν είναι αυτή η πρόθεσή της. Η πρόθεσή της είναι να σε κάνει να σκεφτείς και να αποδεχτείς τη φύση και τη θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτήν. Τα θεωρεί όλα φυσικά. Και είναι. Χρωματίζει τις οδύνες ακόμα και όταν αναφέρεται στον πόνο, την απώλεια ή την καταστροφή, σε πάει στην άλλη μεριά, βρίσκει το φως, την κάθαρση και σε πασπαλίζει με ζάχαρη.

Είναι τρυφερή. Λέει: «Τα πρωινά τα λόγια δείχνουν ευτυχή και ανάλαφρα, μα άλλη είναι η αλήθεια. Στις δροσερές αγκάλες τους, κάτω από τα γιασεμιά και τα τριαντάφυλλα, κουβαλούν τα εμπύρετα λόγια της νύχτας. Εγώ μονάχα βλέπω πώς τρέμουν τα χεράκια τους» και να την η μεταφορά.

Αγαπάει τις λέξεις όπως αγαπάει τις νότες. Τις αγαπά και τις σέβεται. Η Σοφία είναι καλλιτέχνης και εκφράζεται με κάθε τρόπο. Με τον λόγο της τον γραπτό (ή τον προφορικό για όσους τη γνωρίζουν), τις φωτογραφίες της, τη μουσική της. Πατάει πάνω στις λέξεις όπως πατάει πάνω στις νότες και έτσι φτιάχνει την ποίησή της. Μουσικά και μετρημένα. Προσεκτικά. Με επιμέλεια συνθέτει κι εμείς ακούμε τις σονάτες της. Λέει: «Κοντράλτο. Κόντρα συναισθήματα. Κόντρα ξούρα. Κόντρα στο πίσω λάστιχο του ποδηλάτου. Μεγάλος ο βαθμός επικινδυνότητας για το ανυπέρβλητα ωραίο. Βιβάλντι».

Καλοτάξιδοι οι λουτήρες (Έχουμε ακόμα θάλασσα)

Το βιβλίο: https://www.nakasbookhouse.gr/logotehnia/poiisi/dimotiki-poiisi/elliniki/loytires-9789606649905

Βιογραφικό: Η Τατιάνα Μουκάκου γεννήθηκε το 1967, μεγάλωσε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Μάρκετινγκ και Επικοινωνία και μετά από πολλά χρόνια στον χώρο της Διαφήμισης εργάζεται πια στον χώρο του Βιβλίου σαν literary agent. Το 511 είναι η τρίτη της αφήγηση.
Όλες οι αφηγήσεις: το τουίτ στο τέλος (εκδ. momentum 2015), Οι δυο τους, όχι (εκδ. momentum 2016), 511 (εκδ. momentum 2018)