Ο Αλέξανδρος Ίσαρης και το βιβλίο του "Έξι περίπατοι – Προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς", από τις εκδόσεις Κίχλη
Ο Αλέξανδρος Ίσαρης (Σέρρες, 1941) παρουσιάστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1976 με την ποιητική συλλογή Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής, που τιμήθηκε με το βραβείο Μαρίας Ράλλη (1977). Έχει εκδώσει επίσης τα ποιητικά βιβλία: Οι παρενέργειες της σιωπής (1984), Οι Τριστάνοι (1992), Θα επιστρέψω φωτεινός (2000) και Εγώ ένας ξένος. Ποιήματα 1967-2011 (2013). Έχουν κυκλοφορήσει ακόμη τέσσερα βιβλία του με διηγήματα: Ανάμεσά τους η μουσική (1991 και 1998), Βίνκελμαν ή Το Πεπρωμένο (2010 και 2011), Προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς (2012) και Ονειρολόγιο (2018). Έχει εκδώσει επιπλέον ένα δοκίμιο για τον Ράινερ Μαρία Ρίλκε με τον τίτλο Κάτω από τόσα βλέφαρα, καθώς και ένα βιβλίο με χειρόγραφα του Γιώργου Χειμωνά που βρίσκονται στο αρχείο του. Το 1998 κυκλοφόρησε ένα φωτογραφικό λεύκωμα με τον τίτλο Πρόσωπα μιας εικοσαετίας. Συνεργάστηκε κατά καιρούς με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά. Έχει μεταφράσει βιβλία των συγγραφέων Μαξ Φρις, Τόμας Μαν, Ρόμπερτ Μούζιλ, Γκέοργκ Μπύχνερ, Λούντβιχ Τηκ, Πέτερ Χάντκε, Άρτουρ Σνίτσλερ, Τόμας Μπέρνχαρντ, Ελίας Κανέττι, Ρ. Μ. Ρίλκε κ.ά. Επίσης έχει μεταφράσει κείμενα μουσικών έργων των συνθετών Μπαχ, Χάυδν, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Σούμπερτ, Βάγκνερ και Μάλερ.
Το 1997 του απονεμήθηκε το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης για το μυθιστόρημα του Τόμας Μπέρνχαρντ Μπετόν και το 2007 το Βραβείο Μετάφρασης του ΕΚΕΜΕΛ για το βιβλίο του Λούντβιχ Τηκ Ο ξανθός Έκμπερτ – Το Ρούνενμπεργκ. Το 2011 τιμήθηκε με το Βραβείο Διηγήματος του περιοδικού Διαβάζω για το βιβλίο του Βίνκελμαν ή Το Πεπρωμένο. Για το ίδιο βιβλίο ανακηρύχθηκε «Συγγραφέας της χρονιάς» από το περιοδικό Status και ήταν υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος. Την ίδια χρονιά του απονεμήθηκε το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης του ΕΚΕΜΕΛ για το βιβλίο του Ράινερ Μαρία Ρίλκε Επιστολές σε έναν νεαρό ποιητή.
Ο Αλέξανδρος Ίσαρης είναι επίσης ζωγράφος, γραφίστας και φωτογράφος. Από το 1962 έως το 1978 έζησε στη Θεσσαλονίκη. Έκτοτε ζει μόνιμα στην Αθήνα.
Διαβάσαμε το βιβλίο σας Έξι περίπατοι – Προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς, από τις εκδόσεις Κίχλη, με θέρμη. Ο τόπος γεννάει τη μνήμη; Η μνήμη είναι τόπος; Πώς αποφασίσατε να εκδώσετε αυτό το βιβλίο τώρα;
Το βιβλίο αυτό γράφτηκε σε διάστημα είκοσι χρόνων. Ο πρώτος περίπατος που έγραψα ήτα αυτός που έκανα στις Σέρρες πολλές φορές όταν ήμουν μαθητής του γυμνασίου. Στο έκτο διήγημα περιγράφω τον περίπατο που έκανα σχεδόν καθημερινά στην οδό Τσιμισκή τα δεκαέξι χρόνια που έζησα στη Θεσσαλονίκη.΄Οταν οι περίπατοι έγιναν έξι, έδωσα το κείμενο στην εκδότριά μου Γιώτα Κριτσέλη την άνοιξη του 2019. Εκείνη πρότεινε να συμπεριλάβουμε στην έκδοση και το Προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς, ένα διήγημα που ήταν από χρόνια εξαντλημένο. Εγώ δέχτηκα και τελικά οι Περίπατοι κυκλοφόρησαν στις 8 Φεβρουαρίου του 2020. Ο αριθμός 8 είναι μοιραίος στη ζωή μου. Άλλωστε πιστεύω πως τα σημαντικά γεγονότα της ζωής μας καθορίζονται από τη μοίρα.
Σας λείπουν οι άνθρωποι που περπάτησαν μαζί σας σε αυτά τα μέρη; Στο μεταξύ, γνωρίσατε νέους συνοδοιπόρους; Αν ναι, υπήρξε ταύτιση ως προς την οπτική και το συναίσθημα που ανέδυαν τα τοπία που συμπορευτήκατε/συμπορεύεστε;
Στους περισσότερους περιπάτους που έκανα στη ζωή μου ήμουν ολομόναχος. Ωστόσο, το διάστημα 2000-2013 ήταν σχεδόν πάντοτε μαζί μου η Μίνα Ζάννα, της οποίας το σπίτι στον Οξύλιθο Ευβοίας επισκεπτόμουνα συχνά. Τη φίλη μου αυτή τη σκέφτομαι καθημερινά, γιατί μου λείπει πολύ.
Περπατήσαμε μαζί σας, κοιτώντας δεξιά και αριστερά, στις περιοχές: Οξύλιθος, Σέρρες, Βερολίνο, Πύργος της Τήνου, Βιέννη, Θεσσαλονίκη. Τόποι-σταθμοί της ζωής σας. Αν σας ζητούσαν με μια μόνο λέξη να χαρακτηρίσετε τον κάθε έναν από αυτούς τους τόπους, για τον οποίο αφιερώσατε και από έναν γραπτό περίπατο (στον Πύργο κάτι παραπάνω!), ποια λέξη θα ήταν αυτή;
Σέρρες: Αθωότητα. Οξύλιθος: Μίνα. Βερολίνο:΄Ερωτας. Πύργος της Τήνου: Λευκό. Βιέννη: Μουσική. Θεσσαλονίκη: Θαλπωρή.
Δεν σας κρύβω τη συγκίνησή μου για τις αναφορές σας – περιπάτους σας στον Πύργο της Τήνου, καθώς έχω καταγωγή και από το μέρος αυτό, ενώ ο δικός μου «κήπος των παιδικών μου χρόνων» ονομάζεται Πύργος της Τήνου. Οι συνειρμοί δονήθηκαν με κάθε σας λέξη για το τοπίο του. Σκεφτόμουν, λοιπόν, πως το τηνιακό παστέλι, αφού κρυώσει και το κόψουν, το αποθέτουν πάνω σε φύλλα λεμονιάς. Εσείς γράφετε το έθιμο για το μαξιλάρι με φύλλα λεμονιάς. Σίγουρα θα έχετε προσέξει πως η λεμονιά, παρά την ευαισθησία της στους βορινούς ανέμους, είναι παρούσα σχεδόν σε κάθε αυλή σπιτιού του αγαπημένου κυκλαδίτικου τοπίου. Όλες αυτές οι συνδέσεις, οι αντιφάσεις, οι ευωδιές, πώς μας συνοδεύουν, δένουν και λύνουν τα δεσμά μας με τη ζωή και πώς μπορεί να περιγράφονται στους περιπάτους σας;
Όταν συναντώ τις Λέξεις Πύργος της Τήνου έρχονται στο μυαλό μου άσπρα σπίτια, άσπροι δρόμοι, άσπρες εκκλησίες, σκούροι άνθρωποι. Αλλά κυρίως πλημμυρίζουν τη σκέψη μου οι ατελείωτες ώρες που πέρασα στο νεκροταφείο του Πύργου συνομιλώντας με τον Θάνατο, ενώ τριγύρω μου πετούσαν διάφανοι άγγελοι.
Ετοιμάζετε κάποιο νέο έργο; Αν ναι, θα θέλατε να μας αποκαλύψετε κάτι γι’ αυτό;
Εδώ και χρόνια συγκεντρώνω σημειώσεις για ένα μελλοντικό βιβλίο που θα αρχίσω να γράφω αμέσως μετά την έκθεση ζωγραφικής που θα γίνει τον προσεχή Οκτώβριο.
Πού μπορούμε να σας συναντήσουμε διαδικτυακά αλλά και από κοντά;
Το σάιτ μου είναι www.alexandrosissaris.gr και το mail μου alexandrosissaris@gmail.com.