Η συγγραφέας Σοφία Νικολαΐδου και το νέο της βιβλίο "Στο τέλος νικάω εγώ" από τις εκδόσεις Μεταίχμιο - Nakasbookhouse.gr Skip to main content
11-12-2017

Η συγγραφέας Σοφία Νικολαΐδου και το νέο της βιβλίο "Στο τέλος νικάω εγώ" από τις εκδόσεις Μεταίχμιο

Η Σοφία Νικολαΐδου έχει εκδώσει μυθιστορήματα, συλλογές διηγημάτων, μελέτες και μεταφράσεις. Το μυθιστόρημά της Χορεύουν οι ελέφαντες (Μεταίχμιο, 2012) μεταφράστηκε στα αγγλικά και κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Melville House. Το μυθιστόρημά της Απόψε δεν έχουμε φίλους (Μεταίχμιο, 2010) μεταφράστηκε στα εβραϊκά και κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Kester Books, για το βιβλίο αυτό τιμήθηκε με το Athens Prize for Literature 2010. Διδάσκει δημιουργική γραφή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάζεται ως φιλόλογος σε σχολείο.

Διδάσκετε ως φιλόλογος σε σχολείο, ασχολείστε με τη δημιουργική γραφή, είστε συγγραφέας, μητέρα, σύζυγος, ρόλοι που δύσκολα συνδυάζονται ή οι οποίοι τελικά αλληλοτροφοδοτούνται;
Μάλλον το δεύτερο. Το ένα θρέφει το άλλο. Σαν ένα σπίτι με πολλά παράθυρα. Τα ανοίγω και παίρνω αέρα.
Πρόσφατα τιμηθήκατε με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο για το βιβλίο σας: «Καλά και σήμερα». Πιστεύετε ότι η διάκριση οφείλεται εν μέρει και στον προσωπικό χαρακτήρα του βιβλίου, που ενδεχομένως του προσδίδει και επιπλέον αυθεντικότητα;
Ας πούμε ότι το «Καλά και σήμερα» είναι το δικό μου ντοκιμαντέρ. Ένα βιβλίο πολύ προσωπικό, που το έγραψα –κυριολεκτικά– με το σώμα μου. Ένα ημερολόγιο που γράφτηκε εν θερμώ, μέρα μέρα, σε μία εποχή που κρινόταν η ζωή και ο θάνατος. Αν και δεν είμαι η καθ’ ύλην αρμόδια, έχω την εντύπωση ότι αυτό που εκτιμήθηκε είναι η αυθεντικότητα της φωνής: κάποιος που έζησε ένα μεγάλο ζόρι μίλησε γι’ αυτό χωρίς να κρύβεται. Καθαρά, ξάστερα και δυνατά.
Ο Μηνάς, ο Νικόλας, η Φανή, η Εβελίνα, ο Τσάκας, η Κορίνα, ο Ντινόπουλος, η Ευθαλία και φυσικά ο καθηγητής Σουκιούρογλου μεγαλώνουν και εξελίσσονται στις σελίδες των τριών τελευταίων βιβλίων σας. Πρόκειται για συμβολικές μορφές της σύγχρονης ιστορίας της πόλης ή για προσωπική μυθιστορηματική εμμονή;
Πρόκειται για κανονικούς ανθρώπους, με ελαττώματα, προτερήματα και ζωή. Για μια παρέα φοιτητών που έχουν για καύσιμο τα νιάτα τους. Αλλά και για τη γενιά των γονιών και των δασκάλων τους, για τις συγκρούσεις και τα βαθιά αισθήματα που θρέφουν τις ζωές και καθορίζουν τις αποφάσεις μας. Ο καθένας από αυτούς είναι κάποιος που ξέρουμε: πρόσωπα της δικής μας ζωής και εικόνες μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε σύγχυση, πληρώνει παλιά χρωστούμενα, όμως δεν το βάζει κάτω κι επιμένει. Ξέρετε, δεν υπάρχει πιο ωραίο πράγμα για έναν συγγραφέα από αυτό που συμβαίνει σε μερικές παρουσιάσεις, όταν έρχονται αναγνώστες και λένε φράσεις όπως «εγώ είμαι ο Μηνάς» ή «η Ευθαλία είναι η μάνα μου» ή «μα τι θα γίνει επιτέλους με τον Σουκ;».
Στο τελευταίο βιβλίο σας, όπως και σε προηγούμενα, η δράση εκτυλίσσεται σε δύο χρονικά επίπεδα. Από τον Μεγάλο Πόλεμο ως τα capital control, ο διχασμός φαίνεται δυστυχώς να συντροφεύει τον ελληνικό λαό. Τελικά «Στο τέλος ποιος νικά;»
Το μυθιστόρημα υφαίνεται γύρω από δύο αφηγηματικά νήματα: ένα τότε, στη Θεσσαλονίκη του Μεγάλου Πολέμου και του Εθνικού Διχασμού. Με επίκεντρο της ιστορίας μας ένα ζαχαροπλαστείο (κι έναν ζαχαροπλάστη που κάνει την καλύτερη κρέμα στην πόλη) κι ένα καμπαρέ όπου συχνάζουν Έλληνες και ξένοι φαντάροι. Κι ένα τώρα, με μια παρέα φοιτητών και τον παλιό τους δάσκαλο. Δύο αφηγηματικά νήματα λοιπόν, τα οποία ενώνονται σε μία ιστορία, με έναν φόνο, μία παρ’ ολίγον κατάχρηση και αρκετά μυστικά. Ο διχασμός επανέρχεται ως μοτίβο: από το κράτος της Θεσσαλονίκης ως τα capital control και το δημοψήφισμα. Όπως επανέρχεται και κάτι πιο δυνατό: η φόρα που έχει η ζωή να φεύγει μπροστά, να ξεπερνά εμπόδια. Η δύναμη που έχουν οι άνθρωποι να αφήνουν πίσω τους τις στάχτες και να συνεχίζουν. Ας νικήσουν, λοιπόν για μια φορά οι καλοί. Έστω και στη λογοτεχνία. Είναι καιρός τους επιτέλους, δεν νομίζετε;
Και αν «Η ιστορία είναι οι ζωές των ανθρώπων», πώς αυτές μετουσιώνονται σε λογοτεχνία;
Μα αυτό δεν κάνει (και δεν έκανε) πάντα η λογοτεχνία; Αν η Ιστορία εστιάζει στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, η Λογοτεχνία δίνει πλοκή στις ζωές των ανθρώπων. Στο τι συμβαίνει στο σπίτι τους, στον δρόμο, αλλά και στην καρδιά και στο κεφάλι τους, τη στιγμή που η Ιστορία επελαύνει. Ίσως γι’ αυτό η Λογοτεχνία, καμιά φορά, προχωρεί πιο βαθιά και ερμηνεύει πιο ουσιαστικά τα πράγματα.
Γράφετε κάτι καινούργιο ή σκέφτεστε να ξεκινήσετε; Αν ναι, ποιο είναι το κεντρικό του θέμα;
Μόλις βγήκα από το προηγούμενο βιβλίο. Κάνω λοιπόν συγγραφική ταβανοθεραπεία. Και περιμένω την επόμενη ιδέα να με επισκεφθεί. Και να κάνει αυτό που κάνει πάντα: να ανάψει τα φώτα του μυαλού και να επιμείνει.
Πού μπορούμε να σας συναντήσουμε;
Στις βόλτες στην πόλη. Και στα σεμινάρια δημιουργικής γραφής. Στον Πολυχώρο των εκδόσεων Μεταίχμιο (Αθήνα) και στον Ιανό (Θεσσαλονίκη).